Την μέλλουσα έλευση του Λυτρωτή της ανθρωπότητας προανάγγελλαν θεόπνευστοι άνδρες και γυναίκες του εθνικού κόσμου. Οι σωζόμενες μαρτυρίες αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Ο Θεός ως πατέρας όλης της ανθρωπότητας οδήγησε τα έθνη εις την πίστη του Μέλλοντος Λυτρωτή αποκαλύπτοντας σε αυτά την προσεγγίζουσα άφιξη Αυτού. Την ίδια γνώμη εκφράζει και ο Θεόφιλος Αντιοχείας εις την επιστολή του προς Αυτόλικο Β΄9 «οι του Θεού άνθρωποι πνευματοφόροι Πνεύματος Αγίου και προφήται γενόμενοι, υπ’ αυτού του Θεού φωτισθέντες εγένοντο θεοδίδακτοι και όσιοι και δίκαιοι …
.όργανα Θεού γενόμενοι και χωρήσαντες σοφίαν την παρ’ αυτού, δι’ ης σοφίας είπον και τα περί λοιμών και λιμών και πολέμων προείπον». Και ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς τα ίδια πίστευε όχι μόνο για τους προφήτες αλλά και για τους Έλληνες φιλόσοφους όπως ο Σωκράτης, ο Πλάτωνας και άλλοι. Ο δε Ωριγένης παραδέχεται βαθμούς θεοπνευστίας εις πάντα τα έθνη. Και γιατί άλλωστε να αρνηθούμε την θεοπνευστία όλων των εθνών ; μπορεί να είναι ο Θεός κτήμα ενός έθνους μόνο ; μπορεί να είναι μόνο πατέρας του Ιουδαϊκού έθνους ; ο μέλλοντας λυτρωτής της ανθρωπότητας δεν θα έπρεπε να είναι και λυτρωτής όλων των εθνών ; γιατί λοιπόν να τα εγκαταλείψει εις την απιστία και εις την απελπισία ; γιατί να μην τα προπαρασκευάσει και αυτά προς την υποδοχή του μέλλοντα Σωτήρα αφού γνώριζε μέσα στην Θεϊκή του γνώση ότι τα έθνη θα τον λάτρευαν και θα τον δόξαζαν μια μέρα ; Τα έθνη λοιπόν έλαβαν την χάρη της θεοπνευστίας και άνδρες Εθνικοί εμπνευσμένοι προανήγγειλαν την έλευση του Λυτρωτή και Σωτήρα του κόσμου.
ΡΩΜΑΙΟΙ
Τάκιτος: Ρωμαίος ιστορικός μαρτυρεί ότι άπαντες οι λαοί είχαν τα μάτια τους στραμμένα προς την Ιουδαία σαν ένα πόλο της κοινής αυτών ελπίδας από όπου έμελλε να εξέλθει ο προσδοκώμενος βασιλεύς «Άπαντες εν γένει ήσαν πεπεισμένοι επί τη πίστει αρχαίων προφητειών, ότι η Ανατολή έμελλε να υπερισχύσει και ότι μετ’ ου πολύ έμελλον, ίνα ίδωσιν εξερχόμενους εκ της Ιουδαίας τους μέλλοντας ίνα ποιμάνωσι την οικουμένην» (Ιστορ. ΙΑ βλ έ κεφ.)
Αύγουστος: Κατά τον Σουΐδαν και Νικηφόρο Κάλλιστο (εκκλ. Ιστορ. ΑΙ.Ζ.) όταν ήλθε ο Αύγουστος στους Δελφούς και ερώτησε το μαντείο για το ποιος έμελλε να βασιλεύσει μετά από αυτόν έλαβε για απάντηση τον εξής χρησμό «Παις Εβραίος κέλεται με θεοίς μακάρεσσιν ανάσσων. Τον δε δόμον προλιπείν και αίδης αύθις ικέσθαι. Λοιπόν άπιθι σιγών εκ βωμών ημέτερων» και συμπληρώνει ο Σουίδας «Και εξελθών εκ του μαντείου ο Αύγουστος έστησε εν τω Καπιτωλίω βωμόν εν ω γέγραπται Ρωμαϊκοίς γράμμασιν, ο βωμός ούτος εστί του πρωτόγονου Θεού». Επί του Αυγούστου τούτου γεννήθηκε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός η δε εκκλησία ημών συνωδά στο ευαγγέλιο του Λουκά Β΄ Ι ψάλει «Αυγούστου μοναρχήσαντος επί της γης η πολυαρχία των ανθρώπων επαύσατο και Σου ενανθρωπήσαντος εκ της Αγνής, η πολυθεΐα των ειδώλων κατηργήται»
Σουετώνιος: Ο ρωμαίος αυτός ιστορικός μαρτυρεί και ισχυροποιεί την άποψη ότι πλείστοι χρησμοί προείπαν την έλευση του Ιησού λέγοντας «σε όλη την ανατολή υπήρχε η φήμη της αρχαίας και σταθερής γνώμης, ότι είχε θεόθεν προορισθεί κατά τον καιρό εκείνο να εξέλθουν εκ της Ιουδαίας οι μέλλοντες που θα ποιμάνουν την οικουμένη»
Ουϊργίλιος: Ρωμαίος ποιητής ερμήνευσε χρησμό των αρχαίων Συβιλλών, αναγγέλλοντας την έλευση Βασιλέως τον οποίον όφειλαν να αναγνωρίσουν οι θέλοντες για να σωθούν λέγοντας «οι υπό της Σιβύλλης ασθέντες χρόνοι τέλως πάντων έφθασαν, η άπειρος των αιώνων σειρά μέλλει να αρχίσει, ιδού νέα γενεά πέμπεται ουρανόθεν. έστω η γέννησης του παιδίου τούτου, δι’ ου μέλλει να παύση ο σιδηρούς αιών και να ανεγερθή ο χρυσούς αιών απανταχού της οικουμένης, το αντικείμενο της ευνοϊκής επιστασίας του, αγνή ελευθερία. Επί της υπατείας σου ω Πολλίου, μέλλει να φανή το σημείον τούτο της νέας εποχής και τότε, εάν σώζωνται έτι ίχνη της ανομίας των ανθρώπων όλη η γη τουλάχιστον θέλει αναπνεύσει λυτρωθείσα του τρόμου, του από τοσούτου χρόνου κατέχοντος αυτήν εις τα δεσμά. Εν τω αυτώ ειδυλλίου αυτού λέγει εκείνος δι’ ου μέλλουσι να γείνωσι τα θαύματα ταύτα, θέλει λάβειν την ζωήν εκ των κόλπων της θεότητας, θέλει διακριθεί πάντων των επουράνιων Όντων υπεράνω των οποίων θέλει φανή και ποιμάνει τον κόσμον ειρηνευσάντων τη δυνάμει του πατρός αυτού. Έλθε λοιπόν ποθητέ του Ουρανού απόγονε μεγάλε βλαστέ του Διός ! ο προανγελθείς χρόνος εγγίζει, έλθε να λάβης τας οφειλομένας τας μεγάλας τιμάς. Ίδε εις την έλευσήν σου ο σύμπας κόσμος κυμαίνεται, η γη, η θάλασσα και ο ουρανός ταράσσονται, τα πάντα σκιρτώσιν εις την προσέγγισιν της μελλούσης νέας εποχής »
ΑΡΑΒΕΣ
Οι Άραβες περίμεναν την έλευση ελευθερωτή και Σωτήρα λαών (Βουλανομβυλιέρο Βίος Μωάμεθ βιβλ. Β’ σελ 194)
ΛΑΠΩΝΕΣ
Ανέμεναν ένα Πέυρουμ ή ένα Κυμβαδίξιν
ΣΙΑΜΕΖΟΙ (κάτοικοι Σιάμ)
Περίμεναν ένα Σόμμωνα Κόδαμ
ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ
Οι αμερικάνικοι λαοί περίμεναν εκ ανατολής τον Σωτήρα
ΜΕΞΙΚΑΝΟΙ
Περίμεναν ένα αρχαίο βασιλέα τους, ο οποίος έμελλε να τους επισκεφθεί αφού επέστρεφε εξ ανατολών μετά την περιοδεία όλου του κόσμου
ΠΕΡΣΕΣ
Οι Πέρσες περίμεναν μέγα προφήτη, που ονόμαζαν «Λόγον Θεού» και «μεσίτη μεταξύ Θεού και ανθρώπων»
Ζωροάστρης: 5000 έτη προ του Τρωϊκού πολέμου θεωρεί ότι υπάρχουν 2 θεοί αντίπαλοι, τον Ωρομάζη και τον Αρειμάνιο, τον πρώτο αγαθό και το άλλον κακό και στην μέση αυτών τον Μίθρην . Αναφέρει και πρόρρηση όπου λέει «Έπεισι δε χρόνος ειμαρμένος, εν ω τον Αρειμάνιον, λοιμόν επάγοντα και λιμόν, υπό τούτων ανάγκη φθαρήναι παντάπασι και αφανισθήναι, της δε γης επιπέδου και ομαλής γενομένης, ένα βίον και μία πολιτείαν ανθρώπων μακάρων και ομογλώσσων απάντων γενέσθαι, Θεόπομπος δε φησι κατά τους μάγους ανά μέρος τρισχίλια έτη τον μεν κρατείν, τον δε κρατήσθαι των θεών, άλλα δε τρισχίλια μάχεσθαι και πολεμείν και αναλύειν τα του ετέρου το έτερον, τέλος δ΄ απολείπεσθαι τον άδην και τους μεν ανθρώπους ευδαίμονας έσεσθαι, μήτε τροφής δεόμενους, μήτε σκιάν ποιούντας, τον δε ταύταμηχανησάμενον θεόν ηρεμείν και αναπαύεσθαι χρόνον, καλώς μεν ου πολύν τω Θεώ, ώσπερ ανθρώπω κοιμωμένω μέτριον!»
ΙΝΔΟΙ
Την ίδια δοξασία είχαν με τους Πέρσες και δηλαδή ανάμεναν την μετενσάρκωση του Βιρχνού ή του Βράμα, για να θεραπεύσει τα κακά όπου επέφερε ο Κάλυς ή Κάλιγας, ο μέγας Όφις.
ΣΙΝΑΙ
Αυτοί πίστευαν ότι θα σταλεί από τον ουρανό άγιος που θα γνωρίζει τα πάντα και που θα έχει πλήρη εξουσία επί της και επί του ουρανού. Έλεγαν δε ότι από δυτικά θα αναφανεί άγιος που θα γνωρίζει τα πάντα . Τα δε ιερά τους βιβλία αναφέρουν καιρό όπου όλα τα πράγματα στην γη θα αποκατασταθούν ως ήταν εξ αρχής εκ μέρους ήρωα που θα έλθει στον κόσμο αυτόν ως ποιμένας, ηγεμόνας αγιότατος και γενικός διδάσκαλος της υπέρτατης αλήθειας
ΚΙΝΕΖΟΙ
Κομφούκιος: Εις τα «Ηθικά» του αναφέρει : «Εγώ ο Κομφούκιος άκουσα λεγόμενο ότι στις δυτικές χώρες θα εμφανισθεί άγιος άνθρωπος που θα επιτελέσει απειρία αγίων έργων και που θα είναι απεσταλμένος εξ ουρανού και ότι θα εξουσιάσει όλη την γη»
ΣΑΜΑΡΕΙΤΕΣ
Ανέμεναν τον μέλλοντα να διδάξει όλη την αλήθεια και να αναγγείλει όλα σε αυτούς, και ο Υιός του ανθρώπου ομολογεί ότι αυτός είναι ο αναμενόμενος, ο λαλών μετά της Σαμαρείτιδος.
ΑΙΓΥΠΤΙΟΙ
Στον Αιγυπτιακό μύθο περί Ώρου φαίνεται ξεκάθαρα η προσδοκία του λαού για την έλευση του Σωτήρα. Ο Όσιρις και η Ίσιδα παριστάνουν την αρχή της ενέργειας και του πάθους. Κακοποιός δαίμονας μορφοποιημένος εις δράκοντα τυφώνα δημιουργεί κακά στην ξηρά και την θάλασσα. Εκ της Ίσιδος και του Δία γεννάται υιός ελευθερωτής καλούμενος Ώρος, ο οποίος καταβάλει τον δράκοντα και επαναφέρει την ευτυχία και την ειρήνη
ΕΛΛΗΝΕΣ
Οὐκ οἶμαι δύνασθαι ὑπό Ἑλλήνων σαφέστερον προσμαρτυρήσεσθαι τόν Σωτῆρα ἡμῶν!
Κλήμης ο Αλεξανδρεύς
Πηγή: Ιησούς Χριστός, Ελληνισμός -Χριστιανισμός, Άγγελος Π. Σακκέτος, εκδόσεις Δημιουργία, σελ. 613
Ο ΑΡΧΑΙΟΣ ΝΑΟΣ του «ΑΓΝΩΣΤΟΥ ΘΕΟΥ» ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΠΟΥ ΒΡΕΘΗΚΑΝ ΟΙ ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟ
Ο Άγιος Αθανάσιος επί πολλά χρόνια διετέλεσε διευθυντής της περίφημης βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας στην οποία ήταν συγκεντρωμένα γραπτά κείμενα του αρχαίου κόσμου. Αξιοσημείωτο είναι ότι στην είσοδο της ιερής βιβλιοθήκης υπήρχε επιγραφή που έγραφε «Ψυχῆς Ἰατρεῖον» («ἑξῆς δι’ ὑπάρχειν τήν ἱεράν βιβλιοθήκη, ἐφ’ ἧς ἐιγέγραφθαι «Ψυχῆς Ἰατρεῖον»» (Διόδωρος, Βιβλιοθήκη, 1, 49, 3)
Στο έργο του «Ἐξηγητικόν περὶ τοῦ ἐν Ἀθήναις ναοῦ» επεξηγεί σε ποιον πραγματικά ανήκε ο ναός του Αγνώστου Θεού των Αθηνών, παραθέτοντας τις προφητείες των Ελλήνων δια την έλευση του Χριστού στην γη.
Το εν λόγω έργο του Αγίου διασώζεται στον κώδικα α. Vat. Gr. 1198 της Βατικανής βιβλιοθήκης, στον κώδικα Bodleianus Roe 5 της Bodleian Βιβλιοθήκης της Οξφόρδης καθώς και σε δύο συλλογές με τίτλο Τα Ευρισκόμενα Πάντα Αγίου Αθανασίου, οι οποίες βρίσκονται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Αθήνας (θεολ. 665 και θεολ. 667).
Ο Άγιος Αθανάσιος μας εξιστορεί ότι πολλά χρόνια προ της Ελεύσεως του Χριστού στην γη, κάποιος σοφός ονόματι Απόλλων, από τον Θεόν παρακινούμενος, όπως πιστεύει, έκτισε το ναό στην Αθήνα, αφού έγραψε εις αυτόν τον βωμό «Ἀγνώστῳ Θεῷ».
Περί του ναού, και περί των διδασκαλείων,
Και των θεάτρων των εν Αθήναις.
ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ
Εξηγητικόν περί του εν Αθήναις ναού
«Τούς τάς θείας γραφάς μη ἐπισταμένους, ἐξ αὐτῆς λοιπόν τῆς τῶν πραγμάτων φύσεως, πεῖσαι ὀφείλομεν περί θεογνωσίας λέγειν, ὁρῶμεν γάρ τινας οὐσίας ἐν τῇ κτίσει οὐ κατά φύσιν, ἀλλά ὑπέρ φύσιν μετά ἀλλήλων ὑπηρετούσας οἷόν τι λέγω, φύσις τῶν ὑδάτων, οὐσία ῥευστή, καί κατωφερής ὑπάρχει, πῶς ὁρῶμεν τούς λεγομένους σίφωνας έκ τῆς θαλάσσης ὕδωρ πρός τάς νεφέλας ἀνάγοντας· τό δέ θαυμαστόν ρητόν τό ἁλμυρόν ἀνερχόμενον, γλυκύ ἐπί γῆς διά τῶν ὄμβρων κατέρχεται· πῶς δέ πάλιν ἡ τῶν σωμάτων φύσις βολιστική κατά φύσιν ὑπάρχουσα, ὁρᾶται ἀβόλιστος, καί ἄδυτος ἀν τοῖς ὕδασι τῆς Μαρμαρικῆς Πενταπόλεως; οὐ μόνον δέ, ἀλλά γάρ καί ὕδατος καί πυρός ἐναντία ἡ φύσις ὑπάρχουσα, ἐν τῷ ἅμα ἦν, ὅτε ἐν Λυκίας τῷ ὅρει τῷ λεγομένῳ Ὀλύμπῳ, καθώς μυριάδες ἀνδρῶν ἑωράκασι, καί μέχρι τοῦ νῦν ἐκείνων βλέπουσι, καί ἄλλα παράδοξα ἐν τῇ κτίσει θεωρούμενα, καί θαυμαζόμενα, ἅτινα οὐκ ἄν οὕτως ὑπέρ φύσιν γενέσθαι ἔμελλον εἰ μή οὐσίας τις θεοῦ ἦν τούτων δεσπόζουσα, καί τούτοις ἐπιτρέπουσα, ἀλλήλοις μή ἀντιτάττεσθαι. ὦ Ἑλλήνων παῖδες, βροντῆς στερρᾶς γινομένης, πῶς ἅπασα ἡ τῶν ἀνθρώπων φύσις τρέμει, φρίττει τε καί ἐξίσταται μηνύουσα διά τοῦ σχήματος, ὅτι ὑπό δεσπότου ἐστίν, τοῦ τάς βροντάς ἐργαζομένου»
Αυτούς οι όποιοι δεν γνωρίζουν καλά τις θείες γραφές, από την ιδίαν λοιπόν την φύση των πραγμάτων, οφείλομε να πείσουμε ώστε να ομιλούν δια την θεία γνώση. Διότι βλέπομε μερικές ουσίας εις την δημιουργία να είναι όχι σύμφωνες προς την φύση τους, αλλά υπεράνω της φύσεως τους να υπηρετούν η μία την άλλη ως παράδειγμα αναφέρω, την φύση των υδάτων, η οποία ως ουσία ρευστή και καθοδική υπάρχει, πώς βλέπουμε τους λεγόμενους στροβίλους από την θάλασσαν να οδηγούν το νερό άνω προς τις νεφέλες, και το θαυμαστό ρητό ότι το αλμυρό νερό ανέρχεται, ενώ το γλυκό κατεβαίνει με την βροχή εις την γη; Πώς λοιπόν πάλι η φύσις των σωμάτων αν και είναι σύμφωνος προς την φύση, φαίνεται μη καθοδική και αβύθιστος στα νερά της Μαρμαρικής Πενταπόλεως; Όχι μόνον αυτό, αλλά μάλιστα και ή φύσις ενώ είναι αντίθετος με το ύδωρ και το πυρ, συγχρόνως ήταν κάποτε εις το όρος τής Λυκίας το ονομαζόμενο Όλυμπο, όπως χιλιάδες ανθρώπων έχουν δει και μέχρι σήμερον εκείνων βλέπουν, και άλλα παράδοξα ορατά εις την κτίση και άξια απορίας, τα οποία δεν επρόκειτο να υπερβούν την φύση των εάν δεν δέσποζε εις αυτά κάποια θεϊκή ουσία, επιτρέποντας των να μην αντιτάσσονται μεταξύ των· ώ παίδες Ελλήνων, όταν ξεσπάσει ισχυρή βροντή, πώς τρέμει και εξίσταται ολόκληρος η φύσις των ανθρώπων φανερώνοντας με το σχήμα της, ότι ευρίσκεται κάτω από τον Δεσπότη, ο όποιος προκαλεί τις βροντές.
«Καί ταῦτα μέν πρὸς τούς ἀφελεστέρους τῶν Ἑλλήνων ἠγοῦν ἀγραμμάτοις, εἰς θεογνωσίαν φέροντα ὑποδείγματα, πρός δέ τούς παρά αὐτοῖς σοφούς, ἐκ φιλοσόφων ἀρχαίων δυνατῶν, μαρτυρίας πολλάς περί θεοσέβειας τινές Ἑλλήνων σοφοί ἔφασαν, ἀλλά καί τήν τοῦ Χριστοῦ οἰκονομίαν ἀμυδρῶς προεμήνυσαν. καί γάρ πρό πολλῶν χρόνων ταῆς Χριστοῦ ἐπιδημίας, σοφός τίς ὀνόματι Ἀπόλλων, θεόθεν, ὡς οἶμαι, ἐπικινηθείς, ἔκτισε τόν ἐν Ἀθήναις ναόν, γράψας ἐν αὐτῷ βωμῷ, ἀγνώστῳ θεῷ· ἐν αὐτῷ τοίνυν συνήχθησαν οἱ πρώτοι τῶν Ἑλλήνων φιλόσοφοι, ἵνα περί τοῦ ναοῦ ἐρωτήσωσιν αὐτόν, καί περί προφητείας καί θεοσέβειας, ὧν τά ὀνόματα ἐροῦμεν ταῦτα. Πρῶτον Τίτων, δεύτερος Βίας, τρίτος Σόλων, τέταρτος Χείλων, πέμπτος Θουκυδίδης, ἑκτός Μένανδρος, ἕβδομος Πλάτων. οὗτοι οἱ ἑπτά φιλόσοφοι ἔφησαν τῷ Ἀπόλλωνι· Προφήτευσον ἡμῖν, προφῆτα, ὦ Ἄπολλον, τίς ἐστιν ὅδε εἶπον. τίνος ἔτι ὁ μετά σέ βωμός οὗτος; πρὸς οὕς ὁ Ἀπόλλων ἔφη· Ὅσα μέν πρὸς ἀρετήν καί κόσμον ὀρώρετε ποιεῖν, ποιεῖτε. ἐγώ γάρ ἐφετμεύω τρισένα ὑψιμέδοντα. οὗ λόγος ἄφθεγκτος ἐν ἀδείω κόρη ἔγκυμος ἔσται, ὥσπερ πυροφόρον τόξον ἅπαντα κόσμον ζωγρήσας, πατρί, προσάξει δῶρον. Μαρία δέ τό όνομα αὐτῆς.»
Και αυτά όσον άφορα στους αφελέστερους από τους Έλληνας, δηλαδή τους αμόρφωτους, πού φέρνουν παραδείγματα δια την θεογνωσία. Ενώ σχετικά με τους σοφούς, κάποιοι Έλληνες σοφοί εκ των αρχαίων σπουδαίων φιλοσόφων, ανέφεραν πολλές μαρτυρίες δια την θεοσέβεια, αλλά προανήγγειλαν αμυδρά και την του Χριστού οικονομία.
Διότι πολλά έτη προ της Ελεύσεως του Χριστού, κάποιος σοφός ονόματι Απόλλων, από τον Θεό παρακινούμενος όπως πιστεύω, έκτισε τον ναό στην Αθήνα, αφού έγραψε εις αυτόν τον βωμό, Αγνώστω Θεώ. Εις αυτόν λοιπόν συγκεντρώθηκαν οι πρώτοι φιλόσοφοι των Ελλήνων, δια να τον ρωτήσουν σχετικώς με τον ναόν, και δια την προφητεία, και την θεοσέβεια, των οποίων τα ονόματα αυτά θα αναφέρουμε. Πρώτος ο Τίτων, δεύτερος ο Βίας, τρίτος ο Σόλων, τέταρτος ο Χείλων, πέμπτος ο Θουκυδίδης, εκτός ο Μένανδρος, έβδομος ο Πλάτων. Αυτοί οι επτά φιλόσοφοι είπαν προς τον Απόλλωνα: «Προφήτευσε σε μας προφήτη Απόλλωνα, ποίος ήταν εδώ, τίνος ακόμη είναι ο βωμός αυτός μετά από εσένα;»
Προς αυτούς ο Απόλλων είπε: Όσα σχετικά με την αρετή και την κοσμιότητα παρακινείτε να κάνουν, πράττετε και σεις. Διότι εγώ προφητεύω κυβερνήτη με τριπλή υπόσταση εις μίαν. Του οποίου ο ανείπωτος Λόγος θα κυοφορηθεί εις ανυποψίαστη κόρη, όπως ακριβώς το πυρφόρο τόξο, αφού αιχμαλωτίσει όλον γενικώς τον κόσμο, θα τον προσφέρει ως δώρο εις τον Πατέρα. Μαρία σε το όνομα αυτής
«Ἔστί δέ ἡ λύσις προφητείας οὕτως· περί μέν τοῦ ναοῦ ἐστιν ὁ πρῶτος λόγος, ὅσα, φησί, πρός κόσμον τοῦ ναοῦ, καὶ κάλλος δυνατόν ὑμῖν ποιῆσαι, τά ἀρέσκοντα τῷ θεῷ καὶ ἀνθρώποις <ποιεῖτε>. ἐγώ γάρ ὑπολαμβάνω εἶναι ἐν τῷ οὐρανῷ τρισυπόστατον μέγαν ὕψιστον βασιλέα, τούτου ἄναρχος θεός, καὶ λόγος ἐν ἀγάμω κόρη σαρκοῦται, καί ὥσπερ πυροφόρον τόξον, ἤ ὡς δυναμώτερον, <εἰς> ἅπαντα κόσμον φανήσεται, ἁλιεύων τοὺς ἀνθρώπους, ὥσπερ ἰχθύα ἐκ τοῦ βυθοῦ τῆς ἀπιστίας καί ἀγνωσίας, οὕστινας προσάξει τῷ ἑαυτοῦ πατρί δῶρον· Μαρία δέ τό ὄνομα αὐτῆς. καί τοῦτο μέν προφητεύων ὁ Ἀπόλλων εἶπε. Τίτων ἔ'φη· Ἥξα ἡ ἀνίσχουσα ὑμῖν μέλλων τόν οὐράνιον τοῦ θεοῦ, καί πατρός παῖδα ἡ ἄναρχος κόρη κύει, Βίας εἶπεν· Οὗτος ἐστιν ἀπό οὐρανῶν βεβηκώς, φλογός ὑποβαλών ἀθάνατον πῦρ. ὅν τρέμει οὐρανός γῆ τε <καί> θάλασσα, τάρτατοι καί βύθιοι δαίμονες, αὐτοπάτωρ τρισόλβιος. Σόλων εἶπεν· Ὀψέ ποτε ἐπί τήν <πολυ> σχεδήν ταύτην ἐλάσεις θεός γαῖαν, καί δίχα σφάλματος σάρξ γενήσεται ἀκαμάτου θεότητος, ἀνιάτων παθῶν λύσεις φοροῦσα, καί τούτω πικρός γενήσεται φθόνος λαοῦ, καί προς ὕψος κρεμασθεῖς, ὡς θανάτου κατάδικος, εἰς πάντα πρᾶος πεσεῖται. Χείλων εἶπεν· Ἀκάματος φύσις θεοῦ γενήσεται, ἐξ αύτοῦ δέ ὁ αὐτός οὐσία, καί λόγος.»
Υπάρχει η εξήγησης της προφητείας ως έξης: Σχετικώς με τον ναό είναι ο πρώτος λόγος. Αναφέρει, όσα είναι σχετικά με την διακόσμηση του ναού και είναι δυνατόν εις υμάς να προξενήσουν ομορφιά, εις τον Θεό και εις τους ανθρώπους όσα αρέσκουν να κάνετε. Διότι εγώ θεωρώ ότι είναι ο μέγας ύψιστος βασιλεύς ο τρισυπόστατος εις τον ουρανό. Και ο Λόγος αυτού ως άναρχος Θεός, εις παρθένο κόρη ενσαρκώνεται, όπως ακριβώς το πυρφόρο τόξο, ή όσο γίνεται ισχυρότερα, όλα θα τα αποκαλύψει εις τον κόσμο, αλιεύοντας τους ανθρώπους, όπως ακριβώς τον ιχθύ από τον βυθό της απιστίας και της αγνοίας, τους οποίους θα προσφέρει ως δώρο εις τον Πατέρα του-Μαρία το όνομα αυτής. Αυτά προφητεύοντας είπε ο Απόλλων.
Ο Τίτων είπε: «Θα έλθει αυτή η οποία θα υψώσει προς χάριν μας το ουράνιο παιδίο του Θεού και Πατρός- η παρθένος κόρη κυοφορεί».
Ο Βίας είπε: «Αυτός είναι ο όποιος ήλθε από τους ουρανούς, αφού υπέταξε το αθάνατο πυρ της φλογός. Αυτόν τρέμει ο ουρανός, η γη και ή θάλασσα, οι τάρταροι και οι υποχθόνιοι δαίμονες, τρισμακάριος ο ίδιος ο Πατέρας». Ο Σόλων είπε: «Ως Θεός θα φθάσει εις αυτήν την πολυδιηρημένην γη και θα γεννηθεί με σάρκα αλάθητο. Με ανεξάντλητα όρια ως θεότητα θα απαλλάξει τον άνθρωπο από την φθορά των ανιάτων παθών. Και τούτων θα τον φθονήσει άπιστος λαός και αφού κρεμαστεί υψηλά ως κατάδικος εις θάνατον, όλα θα τα υποφέρει με πραότητα».
Ο Χειλών είπε: «Άφθαρτος φύσις του Θεού θα γεννηθεί, εξ αυτού δε ο ίδιος ως ουσία και Λόγος».
«Θουκυδίδης εἶπε· θεόν σέβου καί μάνθανε. μή ζήτει δέ τις ἐστι καί πῶς; οὐ γάρ ἔστιν ὅτε οὐκ ἔστιν, ὡς ὄντα τοῦτον σέβου καί μάνθανε. ἀσεβής γάρ τόν νοῦν ὁ θέλων μανθάνειν θεόν. Μένανδρος εἶπεν· ὁ παλαιός νέος, καί ὁ νέος ἀρχαῖος, ὁ πατήρ μόνος, καί ὁ μόνος πατήρ, τό ἕν τρία καί τά τρία ἕν. ἄσαρκον σαρκικόν. γῆ τέτοκε τόν οὐράνιον βασιλέα. Πλάτων εἶπεν ἐπειδή ὁ θεός ἀγαθός, οὐ πάντων εἶναι αἴτιος, ὡς οἱ πολλοί λέγουσιν. πολλῶν δέ ἀναίτιος, καί τῶν μέν ἀγαθῶν, οὐδέν ἄλλο φαμέν αἴτιον εἶναι μόνον τῶν καλῶν, κακῶν δέ οὐκέτι. Αὖ πάλιν ἔφησαν οὖτοι οἱ ἑπτά καί εἶπον. εἰ μέν περί τῆς τοῦ Χριστοῦ οἰκονομίας, καί περί τῆς ἁγίας τριάδος. Ἄλλος δέ τις τῶν Ἑλλήνων σοφός μεθ' ἑτέρων τινῶν, Άσκληπιός λεγόμενος, αἰτησάντων ἑρμηνείαν τῶν πάντων φιλοσόφων φιλοσοφώτερον δοῦναι αὐτοῖς λόγον περί θεοῦ φύσεως, ὁ δέ Ἑρμης λαβών σιφέριον ἔγραψεν οὕτως· εἰ μή πρόνοια τις τοῦ τῶν πάντων κυρίου, οὐ μήν τόν λόγον τοῦτον ἀποκαλύψαι ἠβούλοντο· οὐδέ ὑμᾶς τοιούτοις ἔργοις κατεῖχεν, ἵνα περί τούτων ἐρωτήσητε. οὐ γάρ ἐφικτόν ἐστιν εἰς ἀμυήτους τοιαῦτα παρασχέσθαι μυστήρια· ἀλλά τῷ νοΐ ἀκουσάντων ἀκούσατε· ἐν μόνον ἦν· φῶς νοερόν πρό φωτός νοεροῦ, καί ἦν αὐτά ἕνωσις ἐκ τοῦ νοῦ φωτί καί πνεύματι. τά πάντα ἐξ αὐτοῦ, καὶ εἰς αὐτόν, εἰς γόνιμον ἐκ γονίμου, κατελθών ἐπί γονίμῳ ὕδατο ἔγκυον τό ὕδωρ ἐποίησεν. Οἶδας πῶς οἱ τῶν Ἑλλώνων παῖδες προεφήτευσαν καί τόν προάναρχον θεόν καί τόν συνάναρχον αὐτοῦ υἱόν καί λόγον, καὶ τὸ σύνθρονον αὐτοῦ καὶ ὁμοοῦσιον πνεῦμα προεκήρυξαν, καὶ τὰ τίμια τοῦ σταυροῦ πάθη προεκύρηξαν· αὐτῷ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος σύν τῷ παναγίῳ πνεύματι, εἰς τοὺς αἰῶνας ταῶν αἰῶνων. ἀμήν»
Ο Θουκυδίδης είπε: «Να σέβεσαι τον Θεό και να κατανοείς. Μην ζητείς (να μάθεις) ποίος είναι, και πώς. Διότι ουδέποτε είναι ανύπαρκτος, ως υπάρχοντα λοιπόν να τον σέβεσαι και να τον αντιλαμβάνεσαι. Διότι είναι άσεβης αυτός ο όποιος θέλει σύμφωνα με τον νουν να εξακριβώσει τον Θεό». Ο Μένανδρος είπε: «Ό παλαιός νέος και ο νέος αρχαίος. Ο Πατέρας μοναδικός, και ο μοναδικός Πατέρας. Το ένα τρία, και τα τρία ένα. Άσαρκο, ένσαρκο. Η γη γέννησε τον ουράνιο βασιλέα». Ο Πλάτων είπε: «Επειδή ο Θεός είναι αγαθός, δεν είναι αίτιος δια τα πάντα, όπως οι πολλοί λέγουν. Είναι αναίτιος δε δια πολλά, και δια τα μεν αγαθά είναι αίτιος, δια τίποτε άλλο δεν λέμε ότι είναι αίτιος παρά μόνον δια τα καλά, δια τα κακά δε καθόλου».
Και πάλιν αυτοί οι επτά σοφοί ισχυρίστηκαν και είπαν. Επειδή (μίλησαν) δια την οικονομία του Χρίστου και δια την Αγία Τριάδα. Κάποιος άλλος Έλληνας σοφός μαζί με κάποιους άλλους, ο λεγόμενος Ασκληπιός, επειδή ζήτησαν όλοι οι φιλόσοφοι να δώσει ερμηνεία με φιλοσοφικότερο λόγο εις αυτούς δια την φύση τον θεού.
Ο δε Έρμης λαμβάνοντας έναυσμα έγραψε ως έξης: «Εάν δεν υπήρχε η πρόνοια του Κυρίου όλων, δεν θα ήθελαν να αποκαλύψουν τον λόγο αυτόν, ούτε εσάς θα τοιαύτη επιθυμία δια να ρωτήσετε αυτά. Διότι δεν είναι δυνατόν εις αμύητους να παραδίδονται τοιαύτα αλλά αφού κατανοήσατε με τον νού ακούσατε. Ένα και μοναδικό ήταν Φανερό, το όποιον προϋπήρχε του νοερού Φωτός· και ήταν αυτά ένωση από του Νου δια του Φωτός και του Πνεύματος.Τα πάντα εξ αυτού και εις αυτόν, αφού κατήλθε εις γόνιμο (φύση) εκ γονίμου (Φύσεως), εις γόνιμο ύδωρ, έγκυον κατέστησε το ύδωρ.»
Γνωρίζεις πως τα παιδιά των Ελλήνων προφήτεψαν και τον προάναρχο Θεό και τον συνάναρχο Υιό αυτού και Λόγο, και το ομόθρονο αυτού και ομοούσιο Πνεύμα προεκύρηξαν, και τα τίμια πάθη, εις αυτόν η δόξα και η ισχύς μαζί με τον άναρχο Πατέρα και το πανάγιο Πνεύμα εις τους αιώνας των αιώνων, Αμήν.
Πηγή:
α. Vat. Gr. 1198, φφ. 65α - 67α
β. Τα Ευρισκόμενα Πάντα Αγίου Αθανασίου, Παρίσι 1698. Εθνική βιβλιοθήκη Αθηνών, θεολ. 665, σελ. 598, 599.
ΑΠΟΛΛΩΝ
«Ὅσα μέν πρὸς ἀρετήν καί κόσμον ὀρώρετε ποιεῖν, ποιεῖτε. ἐγώ γάρ ἐφετμεύω τρισένα ὑψιμέδοντα. οὗ λόγος ἄφθεγκτος ἐν ἀδείω κόρη ἔγκυμος ἔσται, ὥσπερ πυροφόρον τόξον ἅπαντα κόσμον ζωγρήσας, πατρί, προσάξει δῶρον. Μαρία δέ τό όνομα αὐτῆς.»
«Όσα σχετικά με την αρετή και την κοσμιότητα παρακινείτε να κάνουν, πράττετε και σεις. Διότι εγώ προφητεύω κυβερνήτη με τριπλή υπόσταση εις μίαν. Του οποίου ο ανείπωτος Λόγος θα κυοφορηθεί εις ανυποψίαστη κόρη, όπως ακριβώς το πυρφόρο τόξο, αφού αιχμαλωτίσει όλον γενικώς τον κόσμο, θα τον προσφέρει ως δώρο εις τον Πατέρα. Μαρία σε το όνομα αυτής»
Υπάρχει στα χειρόγραφα:
α. Vat. Gr., 1198, φ. 65β
β. Σινά 327, φ.236α
γ. Διονυσίου 281, φ. 103α
δ. Σινά 1189, φ. 6β
ΑΠΟΛΛΩΝ (Σόλων)
«Ὀψέ ποτε ἐπί τήν <πολυ> σχεδήν ταύτην ἐλάσεις θεός γαῖαν, καί δίχα σφάλματος σάρξ γενήσεται ἀκαμάτου θεότητος, ἀνιάτων παθῶν λύσεις φοροῦσα, καί τούτω πικρός γενήσεται φθόνος λαοῦ, καί προς ὕψος κρεμασθεῖς, ὡς θανάτου κατάδικος, εἰς πάντα πρᾶος πεσεῖται.»
«Ως Θεός θα φθάσει εις αυτήν την πολυδιηρημένην γη και θα γεννηθεί με σάρκα αλάθητο. Με ανεξάντλητα όρια ως θεότητα θα απαλλάξει τον άνθρωπο από την φθορά των ανιάτων παθών. Και τούτων θα τον φθονήσει άπιστος λαός και αφού κρεμαστεί υψηλά ως κατάδικος εις θάνατον, όλα θα τα υποφέρει με πραότητα».
Εκτός από τον Άγιο Αθανάσιο (την αποδίδει στον Σόλωνα) και τον Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό, υπάρχει στα χειρόγραφα ως προφητεία του Απόλλωνα:
α. Δοχειαρίου 5, φ. 124α, Σίβυλλα
β. Σινά 327, φ.235α - 235β, Πλάτων
γ. Βατοπεδίου 754, φ. 182β, Όμηρος
δ. Σινά 1189, φ. 7, Χίλων
ε. Ιβήρων 386, φ. 174β, Πλάτων
στ. Richard Bentleii Epistola, σελ. 10, Αντίοχος
ζ. Διονυσίου 281, φφ. 103α - α03β, Πλάτων
ΣΟΛΩΝ (Βίας)
«Οὗτος ἐστιν ἀπό οὐρανῶν βεβηκώς, φλογός ὑποβαλών ἀθάνατον πῦρ. ὅν τρέμει οὐρανός γῆ τε <καί> θάλασσα, τάρτατοι καί βύθιοι δαίμονες, αὐτοπάτωρ τρισόλβιος.»
«Αυτός είναι ο όποιος ήλθε από τους ουρανούς, αφού υπέταξε το αθάνατο πυρ της φλογός. Αυτόν τρέμει ο ουρανός, η γη και ή θάλασσα, οι τάρταροι και οι υποχθόνιοι δαίμονες, τρισμακάριος ο ίδιος ο Πατέρας»
Αποδίδεται από τον Μέγα Αθανάσιο στον Βία αλλά στα άλλα τέσσερα χειρόγραφα που απαντάται αποδίδεται στον Σόλωνα
α. Vat. Gr., 1198, φ. 66α
β. Σινά 327, φ.235β, Σόλων
γ. Διονυσίου 281, φ. 103α, Πλούταρχος
δ. Διονυσίου 167, φ. 151α , χρ. Χίλων
ε. Richard Bentleii Epistola, σελ. 7, Σόλων
στ. Σινά 1189, φ. 7α, Σόλων
ζ. Ιβήρων 386, φ. 176α, Σόλων
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
«Ακάματος φύσις Θεού γεννήσεται ουκ έχουσα αρχήν. Εξ αυτού δε ο πανσθενής ουσιούται Λόγος»
«Ακατάβλητος φύσις Θεού θα γεννηθεί που δεν έχει αρχήν. Από αυτόν λοιπόν αποκτά ουσία ο παντοδύναμος Λόγος.»
Υπάρχει στα χειρόγραφα
α. Σινά 327, φ. 235α.
β. Vat. Gr. 1198, φ. 66α
γ. Διονυσίου 281, φ. 103α
δ. Διονυσίου 167, φ. 151α
ε. Richard Bentleii Epistola, σελ. 7
στ. Ιβήρων 386, φ. 174α
ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ ή ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ
«θεόν σέβου καί μάνθανε. μή ζήτει δέ τις ἐστι καί πῶς; οὐ γάρ ἔστιν ὅτε οὐκ ἔστιν, ὡς ὄντα τοῦτον σέβου καί μάνθανε. ἀσεβής γάρ τόν νοῦν ὁ θέλων μανθάνειν θεόν.»
«Να σέβεσαι τον Θεό και να κατανοείς. Μην ζητείς (να μάθεις) ποίος είναι, και πώς. Διότι ουδέποτε είναι ανύπαρκτος, ως υπάρχοντα λοιπόν να τον σέβεσαι και να τον αντιλαμβάνεσαι. Διότι είναι άσεβης αυτός ο όποιος θέλει σύμφωνα με τον νουν να εξακριβώσει τον Θεό»
Υπάρχει στα χειρόγραφα
α. Διονυσίου 281, φ. 103α , Θουκυδίδης
β. Vat. Gr. 1198, φ. 66β, Θουκιδίδης
γ. Ιβήρων 386, φ. 176α, Μένανδρος
δ. Σινά 1189, φ. 7β, Μένανδρος
ΠΛΑΤΩΝΑΣ (Μέναδρος)
«ὁ παλαιός νέος, καί ὁ νέος ἀρχαῖος, ὁ πατήρ μόνος, καί ὁ μόνος πατήρ, τό ἕν τρία καί τά τρία ἕν. ἄσαρκον σαρκικόν. γῆ τέτοκε τόν οὐράνιον βασιλέα»
«Ο παλαιός νέος και ο νέος αρχαίος. Ο Πατέρας μοναδικός, και ο μοναδικός Πατέρας. Το ένα τρία, και τα τρία ένα. Άσαρκο, ένσαρκο. Η γη γέννησε τον ουράνιο βασιλέα». Ο Πλάτων είπε: «Επειδή ο Θεός είναι αγαθός, δεν είναι αίτιος δια τα πάντα, όπως οι πολλοί λέγουν. Είναι αναίτιος δε δια πολλά, και δια τα μεν αγαθά είναι αίτιος, δια τίποτε άλλο δεν λέμε ότι είναι αίτιος παρά μόνον δια τα καλά, δια τα κακά δε καθόλου».
Υπάρχει στα χειρόγραφα
α. Διονυσίου 167, φ. 151α , Πλάτων
β. Vat. Gr. 1198, φ. 66β, Θουκιδίδης
γ. Ιβήρων 386, φ. 174α, Πλάτων
δ. Σινά 1189, φ. 7β, Πλάτων
ε. Διονυσίου 281, φ. 103α, Χίλων
στ. Richard Bentleii Epistola, σελ. 7 - 8 Θουκυδίδης Πλούταρχος
ζ. Σινά 327, φ. 235β, Πλούταρχος
ΕΡΜΗΣ
«εἰ μή πρόνοια τις τοῦ τῶν πάντων κυρίου, οὐ μήν τόν λόγον τοῦτον ἀποκαλύψαι ἠβούλοντο· οὐδέ ὑμᾶς τοιούτοις ἔργοις κατεῖχεν, ἵνα περί τούτων ἐρωτήσητε. οὐ γάρ ἐφικτόν ἐστιν εἰς ἀμυήτους τοιαῦτα παρασχέσθαι μυστήρια· ἀλλά τῷ νοΐ ἀκουσάντων ἀκούσατε· ἐν μόνον ἦν· φῶς νοερόν πρό φωτός νοεροῦ, καί ἦν αὐτά ἕνωσις ἐκ τοῦ νοῦ φωτί καί πνεύματι. τά πάντα ἐξ αὐτοῦ, καὶ εἰς αὐτόν, εἰς γόνιμον ἐκ γονίμου, κατελθών ἐπί γονίμῳ ὕδατο ἔγκυον τό ὕδωρ ἐποίησεν»
«Εάν δεν υπήρχε η πρόνοια του Κυρίου όλων, δεν θα ήθελαν να αποκαλύψουν τον λόγο αυτόν, ούτε εσάς θα τοιαύτη επιθυμία δια να ρωτήσετε αυτά. Διότι δεν είναι δυνατόν εις αμύητους να παραδίδονται τοιαύτα αλλά αφού κατανοήσατε με τον νού ακούσατε. Ένα και μοναδικό ήταν Φανερό, το όποιον προϋπήρχε του νοερού Φωτός· και ήταν αυτά ένωση από του Νου δια του Φωτός και του Πνεύματος.Τα πάντα εξ αυτού και εις αυτόν, αφού κατήλθε εις γόνιμο (φύση) εκ γονίμου (Φύσεως), εις γόνιμο ύδωρ, έγκυον κατέστησε το ύδωρ»
Υπάρχει στα χειρόγραφα
α. Vat. Gr. 1198, φ. 66β, 66α
β. Ιβήρων 386, φ. 173β, 174α
γ. Κύριλλος, Κατά Ιουλιανού, Ι, 552 Β και Ι, 556 Α
δ. Διονυσίου 281, φ. 103α
ε. Μαλάλας, Χρονογραφία, σελ 26
στ. Σινά 327, φ. 235α
ΑΙΣΧΥΛΟΣ: «ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΔΕΣΜΩΤΗΣ»
Κράτος
...ἁμαρτίας σφε δεῖ θεοῖς δοῦναι δίκην,
ὡς ἂν διδαχθῇ τὴν Διὸς τυραννίδα 10
στέργειν, φιλανθρώπου δὲ παύεσθαι τρόπου.
Για τέτοιο αμάρτημα, λοιπόν, αυτός εδώ πρέπει να δώσει δίκη εις τους θεούς.
Και έτσι θα μάθει την εξουσία του Διός να προσκυνά θέλοντας και μη
και τα φιλάνθρωπα καμώματα ν’ αφήσει
Πηγή: Ιησούς Χριστός, Ελληνισμός -Χριστιανισμός, Άγγελος Π. Σακκέτος, εκδόσεις Δημιουργία, σελ. 614 & Αισχύλος «Προμηθέας Δεσμώτης» [http://www.mikrosapoplous.gr/]
Προμηθεύς
ἦ δυσπετῶς ἂν τοὺς ἐμοὺς ἄθλους φέροις,
ὅτῳ θανεῖν μέν ἐστιν οὐ πεπρωμένον·
αὕτη γὰρ ἦν ἂν πημάτων ἀπαλλαγή·
νῦν δ᾽ οὐδέν ἐστι τέρμα μοι προκείμενον 755
μόχθων, πρὶν ἂν Ζεὺς ἐκπέσῃ τυραννίδος.
Ἰώ
ἦ γάρ ποτ᾽ ἔστιν ἐκπεσεῖν ἀρχῆς Δία;
Προμηθεύς
ἥδοι᾽ ἄν, οἶμαι, τήν δ᾽ ἰδοῦσα συμφοράν.
Ἰώ
πῶς δ᾽ οὐκ ἄν, ἥτις ἐκ Διὸς πάσχω κακῶς;
Προμηθεύς
ὡς τοίνυν ὄντων τῶν δέ σοι μαθεῖν πάρα. 760
Ἰώ
πρὸς τοῦ τύραννα σκῆπτρα συληθήσεται;
Προμηθεύς
πρὸς αὐτὸς αὑτοῦ κενοφρόνων βουλευμάτων.
Ἰώ
ποίῳ τρόπῳ; σήμηνον, εἰ μή τις βλάβη.
Προμηθεύς
γαμεῖ γάμον τοιοῦτον ᾧ ποτ᾽ ἀσχαλᾷ.
Ἰώ
θέορτον, ἢ βρότειον; εἰ ῥητόν, φράσον. 765
Προμηθεύς
τί δ᾽ ὅντιν᾽·; οὐ γὰρ ῥητὸν αὐδᾶσθαι τόδε.
Ἰώ
ἦ πρὸς δάμαρτος ἐξανίσταται θρόνων;
Προμηθεύς
ἣ τέξεταί γε παῖδα φέρτερον πατρός.
Ἰώ
οὐδ᾽ ἔστιν αὐτῷ τῆσδ᾽ ἀποστροφὴ τύχης;
Προμηθεύς
οὐ δῆτα, πλὴν ἔγωγ᾽ ἂν ἐκ δεσμῶν λυθείς. 770
Ἰώ
τίς οὖν ὁ λύσων ἐστὶν ἄκοντος Διός;
Προμηθεύς
τῶν σῶν τιν᾽ αὐτὸν ἐγγόνων εἶναι χρεών.
Ἰώ
πῶς εἶπας; ἦ ᾽μὸς παῖς σ᾽ ἀπαλλάξει κακῶν;
Προμηθεύς
τρίτος γε γένναν πρὸς δέκ᾽ ἄλλαισιν γοναῖς.
Προμηθέας
Πόσο βαρειά θα βάσταγες τα δικά μου πάθη, εμέ που δεν μου γράφει θάνατο το ριζικό μου! ... έτσι θα γλύτωνα κι εγώ απ’ τα βάσανά μου· μα τώρα άλλο κανένα δεν προβλέπω τέλος των δεινών μου πριν πέσει ο Δίας από τον θρόνο
Ιώ
Μπορεί ποτέ την εξουσία να χάσει ο Δίας;
Προμηθέας
Θάχαιρες, βέβαια, να δεις μια τέτοια τύχη
Ιώ
Πως όχι, αφού απ’ αφορμή του Δία τέτοια φριχτά υποφέρω πάθη
Προμηθέας
Μπορείς λοιπόν να χαίρεσαι γιατί θα γίνει
Ιώ
Και ποιος θα του αφαιρέσει της αρχής το σκήπτρο;
Προμηθέας
Ο ίδιος με τα αλαφρόμυαλα καμώματά του
Ιώ
Και με ποιον τρόπο; Πες μου το, αν δεν βλάπει
Προμηθέας
Γάμο θα κάνει τέτοιο, που θα μετανιώσει
Ιώ
Με θεά ή με θνητή; Απάντησέ μου, αν κάνει να το πεις
Προμηθέας
Μη με ρωτάς! Αυτό δεν πρέπει από το στόμα μου να βγει
Ιώ
Και θα ξεθρονιστεί, λοιπόν, από την γυναίκα του;
Προμηθέας
Παιδί, τρανότερο απ’ αυτόν, θα του γεννήσει
Ιώ
Και να ξεφύγει το κακό δεν είναι τρόπος;
Προμηθέας
Κανένας εξόν μονάχα αν εγώ λυθώ απ’ τα δεσμά μου
Ιώ
Και ποιός αν δεν το θέλει ο Δίας, θαν’ αυτός που θα σε λύσει;
Προμηθέας
Κάποιος απόγονός σου πρέπει να είναι
Ιώ
Τι είπες; Παιδί δικό μου από τα πάθη σου θα σε λυτρώσει;
Προμηθέας
Ναι, τρις γενιές μετά τις δέκα πρώτες
Πηγή: Ιησούς Χριστός, Ελληνισμός -Χριστιανισμός, Άγγελος Π. Σακκέτος, εκδόσεις Δημιουργία, σσ. 616 - 617 & Αισχύλος «Προμηθέας Δεσμώτης» [http://www.mikrosapoplous.gr/]
Προμηθεύς
ἦ μὴν ἔτι Ζεύς, καίπερ αὐθάδης φρενῶν,
ἔσται ταπεινός, οἷον ἐξαρτύεται
γάμον γαμεῖν, ὃς αὐτὸν ἐκ τυραννίδος
θρόνων τ᾽ ἄιστον ἐκβαλεῖ· πατρὸς δ᾽ ἀρὰ 910
Κρόνου τότ᾽ ἤδη παντελῶς κρανθήσεται,
ἣν ἐκπίτνων ἠρᾶτο δηναιῶν θρόνων.
τοιῶνδε μόχθων ἐκτροπὴν οὐδεὶς θεῶν
δύναιτ᾽ ἂν αὐτῷ πλὴν ἐμοῦ δεῖξαι σαφῶς.
ἐγὼ τάδ᾽ οἶδα χᾦ τρόπῳ. πρὸς ταῦτά νυν 915
θαρσῶν καθήσθω τοῖς πεδαρσίοις κτύποις
πιστός, τινάσσων τ᾽ ἐν χεροῖν πύρπνουν βέλος.
οὐδὲν γὰρ αὐτῷ ταῦτ᾽ ἐπαρκέσει τὸ μὴ οὐ
πεσεῖν ἀτίμως πτώματ᾽ οὐκ ἀνασχετά·
τοῖον παλαιστὴν νῦν παρασκευάζεται 920
ἐπ᾽ αὐτὸς αὑτῷ, δυσμαχώτατον τέρας·
ὃς δὴ κεραυνοῦ κρείσσον᾽ εὑρήσει φλόγα,
βροντῆς θ᾽ ὑπερβάλλοντα καρτερὸν κτύπον·
θαλασσίαν τε γῆς τινάκτειραν νόσον
τρίαιναν, αἰχμὴν τὴν Ποσειδῶνος, σκεδᾷ. 925
πταίσας δὲ τῷδε πρὸς κακῷ μαθήσεται
ὅσον τό τ᾽ ἄρχειν καὶ τὸ δουλεύειν δίχα.
Κι όμως· μ’ όλη την έπαρση του νου του ο Δίας θάρθει μια μέρα που θα γίνει ταπεινός· γιατί ετοιμάζεται να κάμει γάμο, που άφαντο θα τον γκρεμίσει από τον θρόνο του και από την εξουσία· και τότε θα συντελεστεί πέρα για πέρα η κατάρα του πατέρα του του Κρόνου, όπου ξεστόμισε σαν έπεφτε από της πανάρχαιης βασιλείας του τον θρόνο. Και τον τρόπο για ν’ αποστρέψει τέτοια συμφορά κανένας θεός, εξόν εμέ, δεν θα μπορούσε να άσφαλτα να του δείξει· εγώ μονάχα ξέρω τα μελλούμενα και πως μπορούνε να μην γίνουν. Μα τώρα ξέγνοιαστος ας κάθεται, θαρρώντας στα αιθερόσκατα μπουμπουνητά του και τινάζοντας στα χέρια του τα πύρινά του αστροπελέκια· όμως καθόλου αυτά δεν τον γλιτώνουν απ’ το πέσιμο σ’ αβάσταχτη ντροπή· γιατί ετοιμάζεται τώρα ο ίδιος του εαυτού του αντίπαλο απολέμητο, τέρας αντρείας, που δυνατώτερη από τον κεραυνό θε ναβρη φλόγα, κι ανώτερο από την βροντή φοβερό κτύπου, που θρύματα θε να σκορπίσει στο αέρα κι αυτή ακόμη την πληγή της θάλασσας, τον κοσμοσείστρα τρίαινα του Ποσειδώνος. Και την ημέρα που σ’ αυτή την συμφορά θα πέσει, θα μάθει πόση διαφορά χωρίζει το «νάσαι αφέντης» από το «νάσαι δούλος»
-Και πιο κάτω απαντώντας στον χορό λέει:
Προμηθεύς
σέβου, προσεύχου, θῶπτε τὸν κρατοῦντ᾽ ἀεί.
ἐμοὶ δ᾽ ἔλασσον Ζηνὸς ἢ μηδὲν μέλει.
δράτω, κρατείτω τόνδε τὸν βραχὺν χρόνον,
ὅπως θέλει· δαρὸν γὰρ οὐκ ἄρξει θεοῖς. 940
Προμηθέας
Σέβου, προσκύνα συ, χάιδευωε πάντα εκείνον που κρατάει την εξουσία· όσο για μένα, πιο λίγο κι’ απ’ το τίποτα ψηφώ τον Δία· ας κυβερνάει και ας κάνει ότι θέλει, όσος καιρός του μένει ακόμα· γιατί δεν θα είναι για πολύ ο ηγεμόνας των θεών....
Πηγή: Ιησούς Χριστός, Ελληνισμός -Χριστιανισμός, Άγγελος Π. Σακκέτος, εκδόσεις Δημιουργία, σσ. 618 - 619 & Αισχύλος «Προμηθέας Δεσμώτης» [http://www.mikrosapoplous.gr/]
Ἑρμῆς
...τοιοῦδε μόχθου τέρμα μή τι προσδόκα, 1026
πρὶν ἂν θεῶν τις διάδοχος τῶν σῶν πόνων
φανῇ, θελήσῃ τ᾽ εἰς ἀναύγητον μολεῖν
Ἅιδην κνεφαῖά τ᾽ ἀμφὶ Ταρτάρου βάθη.
Ο θεός Έρμής προλέγει εις τον Προμηθέα, ότι δεν περιμένει το τέλος των δεινών «πριν αν φανεί τις θεός», όστις θα τον διαδεχτεί εις το μαρτύριο και όστις εκουσίως θα κατέλθει εις τον σκοτεινό Άδη και εις τα ζοφερά βάθη του Ταρτάρου, γινόμενος ούτως εκούσιον ιλαστήριον θύμα...
Πηγή: Ιησούς Χριστός, Ελληνισμός -Χριστιανισμός, Άγγελος Π. Σακκέτος, εκδόσεις Δημιουργία, σελ. 619 & Αισχύλος «Προμηθέας Δεσμώτης» [http://www.mikrosapoplous.gr/]
ΛΟΙΠΟΙ
Λουκιανός (55.13.91): «ο μεν γαρ σταυρός ανδρείας σημείον»
Ανάξαρχος: «Κάποιος από τους θεούς θα πέση από ανθρώπινο χέρι», «Βεβληθήσεταί τις θεών βροτήσιαι χειρί» Διογένης Λαέρτιος ΙΧ 60.
Πλάτωνας: Δέχονταν μέγιστο διδάσκαλο ο οποίος θα διδάξει την αλήθεια (Πλ. Αλκιβ. Δεύτ. 31 α)
Πλούταρχος: Αυτό είναι απ’ όλα το ύψιστον κανένα αίτιον δεν επινοείται πρωτύτερα . Διότι ο Λόγος είναι από αυτόν και δεν είναι από άλλον ο Λόγος.
Αντίοχος εκ Κολοφώνος: «Ον απ΄ όλα πνευματικότερον, ένας Νους αν και υπάρχει, από κάθε τι που έχει γεννηθεί πνευματικότερον, Λόγος άφθαρτος είναι Υιός, λάμψις ακτινοβολούσα πνευματικού Πατρός»
Σωκράτης: Ως άλλος Ησαΐας προφητεύει ότι δια του Θεού μόνο γίνεται ο άνθρωπος να απολυτρωθεί από την αμαρτία «τοιοῦτος οὖν ἄλλος οὐ ῥᾳδίως ὑμῖν γενήσεται, ὦ ἄνδρες, ἀλλ᾽ ἐὰν ἐμοὶ πείθησθε, φείσεσθέ μου· ὑμεῖς δ᾽ ἴσως τάχ᾽ ἂν ἀχθόμενοι, ὥσπερ οἱ νυστάζοντες ἐγειρόμενοι, κρούσαντες ἄν με, πειθόμενοι Ἀνύτῳ, ῥᾳδίως ἂν ἀποκτείναιτε, εἶτα τὸν λοιπὸν βίον καθεύδοντες διατελοῖτε ἄν, εἰ μή τινα ἄλλον ὁ θεὸς ὑμῖν ἐπιπέμψειεν κηδόμενος ὑμῶν» (Πλάτων Απολ. Σωκρ ιη΄)
Μυθολογία: Υπάρχει παράδοση ότι μέλλει να έλθει εξ ουρανού ο ισχυρός, στον οποίο όλοι θα δώσουν το όνομα του ΣΩΤΗΡΑ και ότι αυτός και όχι άλλος θα καταλύσει το κράτος των «κακών» ή ότι αυτός θα υπομένει πολλά παθήματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου